سفیر الحب

بحور الشعر العربی و امثالها

1- الطویل : تفعیلاته هی ( فعولن مفاعیلن فعولن مفاعیلن ) یستعمل تام مثال:

اثرت او لاجی علی لیل  حره

هضیم الحشی حسانه المتجرد

اذا النوم الهاها عن الزاد خلها

بعید الکری باتت علی طی محبد

2 – بحر المدید : تفعیلاته هی ( فاعلاتن فاعلن فاعلاتن فاعلن) اربع مرات مثال:

رب رام من بنی ثعلٍ / متلج ٍ کفیه فی قتره

عارضٍ زولا من نشم / غیر باناة علی وتره

3- بحر البسیط : تفعیلاته هی ( مستفعلن فاعلن ) اربع مرات مثال :

اری النبانة افوق بعد ساکنها / فلا اسد یرو اقوی منهم اقروا

اذ لا اری مثل بادیهم ببادیه / ولا کحاضرهم حیاٍ اذا احضروا

4/ بحر الوافر : تفعیلاته هی ( مفاعلتن) 6 مرات مثال :

الا ابلغ لدیک بنی سبیع ٍ / وایام النوایب قد تدور

فان تک صرمة اخذت جهاراً / کغرس النخل ازره الشکیر

5- بحر الکامل : تفعیلاته هی ( متفاعلن ) 6 مرات مثال :

ابا لیجة من لحیٍ مفرد / صقع الاعداء فی شوال

و اذا ذکرت ابا لیجة اسلبت / عینی فبل و کفیها سربال

6- بحر الهزج : تفعیلاته هی ( مفاعیلن ) 6 مرات مثال :

عرفت المنزل الخالی / عفا من بعد احوالی

عفاکل هتانٍ / عسوف الوبل هطالٍ

7- بحر الرجز :  تفعیلاته هی ( مستفعلن ) 6 مرات مثال :

انک یبن جعفرٍ نعم الفتی / و نعم ماوی طارق اذا اتی

وربّ ضعیفاً طری الحی سری/ صادف زاد و حدیثاً ما اشتهی

8- بحر الرمل : تفعیلاته هی ( فاعلاتن ) 6 مرات مثال:

ان تقوی ربنا خیر نفل / وباذن الله ریثی و عجل

احم الله فلا ند له / بیدیه الخیر ما شا فعل

9- بحر السریع : تفعیلاته هی ( مستفعلن مستفعلن مفعولات ) مرتین مثال :

والله والله و نعم الفتی ال / عرج لا لنکس و لا الخامل

الحارب الوافر و الجابر ال / محروب و المرجل و الحامل

10- بحر المنسرح : تفعیلاته هی ( مستفعلن مفعولات مستفعلن ) مرتین . مثال :

فیم ان لومها ذعر / احمیت لوماٌ کانه الابر

من غیر ما یلصق الحمامة ال / ملا سخف رایٍ و سائها عصر

11- بحر الحفیف :  تفعیلاته هی ( فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن ) مرتین . مثال :

هل لعیش ارا مضی لزوال / من رجوع ام هل فتی غیر بالی

اصبح الدهر قد مضی سمیر / بسعور الوغی و بالمفضال

12- بحر المضارع : تفعیلاته هی ( مفاعیلن فاعلاتن مفاعیلن ) مرتین . مثال:

ایا لیل لا انقصیت و یا صبح لا اتیت

و یا لیل ان اردت / طریقا فلا اهدیت

13- بحر المقتضب : تفعیلاته هی ( مفعولات مستفعلن مستفعلن ) مرتین مثال:

حامل الهوی تعب / یستخفه الرطب

اب بکب یحق له / لیس ما به لعب

14- بحر المجتث :  تفعیلاته هی (  مستفعلن فاعلاتن فاعلاتن ) مرتین . مثال :

یا غاقد الحاجبین / علی الجبین للجبین

ان کنت تقصد قتلی / قتلتنی مرتین

15- بحر المتقارب :  تفعیلاته هی ( فعولن ) 8 مرات . مثال :

احاربنی عمر و کانی خمر / و یعدوا علی المرء ما یتامر

لا و ابیک انبت العامر / ی لا یدعی القوم الن افر

16- بحر المتدارک : تفعیلاته هی ( فاعلن ) 8 مرات . مثال :

اتهدا یا سماء / واکتبی بالضیاء

ان قلبی الی / مسرح الارض جاء

عاشی ایامه / مثلما الله یشاء

باسما للدنا / راضیاً بالقضاء

جمع و نشر:  الشاعر جاسم  ثعلبی (حسّانی) 27/06/1393